پایگاه اطلاع رسانی مدیریت ریسک، بحران و پدافند غیرعاملبه گزارش پایداری ملی، پس از آزمون و خطا‌های گوناگون در انجام شیوه‌های کلاسیک نبرد، کشور‌هایی که …
پایگاه اطلاع رسانی مدیریت ریسک، بحران و پدافند غیرعاملبه گزارش پایداری ملی، پس از آزمون و خطا‌های گوناگون در انجام شیوه‌های کلاسیک نبرد، کشور‌هایی که خود را ابرقدرت دنیا می‌دانند، شیوه جدیدی از نبرد با نام «جنگ ترکیبی» پایه گذاری کردند؛ شیوه‌ای که متعاقب آن، پدافند‌هایی نوین در کشور‌های هدف ایجاد کرد.
جنگ ترکیبی
جنگ‌های متعارف به جنگ‌هایی گفته می‌شود که در آن از تسلیحات معمول و متداول کشورها استفاده می‌شود و جنگ نامتعارف نیز به منازعاتی اطلاق می‌شود که در آن سلاح‌های هسته ای، شیمیایی و میکروبی بکار می‌رود، ولی جنگ‌های ترکیبی به لحاظ عملیاتی رهبری شده و در میدان نبرد هماهنگی‌های لازم انجام میگردند؛ بنابراین، اینگونه نبرد‌ها مستلزم داشتن یک فرماندهی متمرکز و ساختار کنترل سایبری است.
۸ ابزار
در کنفرانس امنیتی مونیخ که سال ۲۰۱۵ برگزار شد، «دیپلماسی»، «جنگ اطلاعاتی و پروپاگاندا»، «حمایت از نابسامانی‌ها و شورش‌های محلی»، «نیرو‌های نامنظم و چریکی»، «نیرو‌های ویژه»، «نیرو‌های کلاسیک نظامی»، «جنگ اقتصادی» و «حمله‌های سایبری» به عنوان ۸ ابزار برای نبرد هیبریدی (ترکیبی) معرفی شدند.
۵ عرصه
سرلشکر «مصطفی ایزدی» فرمانده قرارگاه سایبری و تهدیدات نوین قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء (ص) روز گذشته (سه‌شنبه ۲۱ آذر) در همایش ملی «کنترل و فرماندهی ایران»، بار دیگر از لزوم آمادگی همه دستگاه‌ها ونیرو‌های مسلح کشورمان در برابر جنگ ترکیبی دشمن سخن گفت.
او با بیان اینکه «جنگ‌های آینده، جنگ‌های ترکیبی و تاثیرمحور است که در آن‌ها از همه امکانات استفاده می‌شود و دشمن سعی می‌کند همه مولفه‌های قدرت کشور ما را از تصعیف کند»، عنوان کرد: «در گذشته تنها سه عرصه زمینی، هوایی و دریایی در نظامی گری وجود داشت، اما امروز با ٥ عرصه زمینی، دریایی، هوایی، فضایی و سایبری مواجه هستیم.»
دلایل اهمیت
امیر «حسین، ولی وند» فرمانده دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا درباره «اهمیت و جایگاه جنگ‌های ترکیبی» می‌گوید: «جنگ ترکیبی متشکل از سلاح‌ها و ابزار‌های متعارف، نامنظم و نامتقارن و سایبری است و هدف آن ایجاد بی ثباتی و فروپاشی در یک کشور با استفاده از بازیگران دولتی یا غیر دولتی و همه ابزار‌های در دسترس اطلاعاتی، نظامی و اقتصادی است.
در واقع، به دلیل پیچیدگی فضای جنگ و استفاده از سطوح مختلف از یک سو و افزایش ضریب فریب از سوی دیگر، ضرورت تأکید بر جنگ‌های ترکیبی در جهان امروز اهمیت زیادی پیدا می‌کند. شاخصه بارز جنگ ترکیبی، سیالیت و تغییر مداوم است».
بیوتروریسم و فضای مجازی
فرمانده‌ای که تا امروز بیشترین نقل قول از وی در خصوص ویژگی‌های جنگ ترکیبی روایت شده، امیر «احمدرضا پوردستان» رئیس مرکز مطالعات راهبردی آجا و جانشین سابق فرمانده کل ارتش است. او در این رابطه می‌گوید: «امروز دشمن رویکرد خود را از جنگ سخت به جنگ ترکیبی تغییر داده است و در این راستا از تمامی ظرفیت‌های خود استفاده می‌کند. قدرت و توان نیرو‌های مسلح و رهبری هوشمندانه مقام معظم رهبری سبب شد تا آمریکایی‌ها راهبرد خود را در منطقه تغییر دهند و با جنگ ترکیبی وارد عرصه منازعه با ایران اسلامی شوند.
پس از جنگ جهانی دوم اتاق‌های فکر و کانون‌های آینده پژوهی آمریکا با طراحی جنگ‌های ترکیبی سعی در تصرف کشور‌های هدف در کوتاه‌ترین زمان ممکن را داشت. دشمن در جنگ ترکیبی از تمامی توان خود در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فضای مجازی و رسانه‌ای و جنگ نیابتی استفاده می‌کند.
یکی از این شیوه‌ها بیوتروریسم است که دشمن امروز در این خصوص سرمایه گذاری عظیمی کرده و جنگ پنهان و خاموش به راه انداخته است. فضای مجازی نیز یکی دیگر از فضا‌های مهم در این جنگ است و دشمن در این فضا با استفاده از ابزار و تکنولوژی، اقدام به بمباران اطلاعاتی می‌کند».
جنگ ترکیبی علیه جمهوری اسلامی ایران
سردار «امیرعلی حاجی زاده» فرمانده نیروی هوافضای سپاه، پس از انتقام ایران از تکفیری‌های داعش که با شلیک ۶ موشک به مقر فرماندهی آن‌ها در دیرالزور همراه بود، روز ۲۷ تیر ۱۳۹۶ در دیداری که با اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس داشت، ابعاد جدیدتری از جنگ ترکیبی دشمنان علیه نظام اسلامی را تشریح کرد.
او در این رابطه گفت: «امروز ایران اسلامی درگیر یک جنگ ترکیبی است. آمریکا تلاش می‌کند به جای واقعیت، تصویر مورد نظر خود از واقعیت را به افکار عمومی جهانیان القا کند که این تصویر گاهی مرعوب کننده و گاهی نیز فریبنده و درحد سراب است. دشمنان در دشمنی خود با ملت ایران کاملا مصمم و جدی هستند.
قرائن موجود و برداشت‌های اطلاعاتی ما نشان می‌دهد، نظام سلطه و استکبار پروژه اضمحلال نظام از درون را دنبال می‌کند، به گونه‌ای که حتی به طور علنی به راهبرد خود در تغییر نظام جمهوری اسلامی اذعان دارند. آمریکایی‌ها توانمندی‌ها و ظرفیت‌های نظام اسلامی را در پروژه‌های مختلف مانند برجام، FATF، سند ۲۰۳۰، مسائل منطقه ای، تحریم‌ها و فشار‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و بویژه مساله موشکی هدف قرار داده و در پی تضعیف آن هستند».
یگان‌های واکنش سریع
نیروی زمینی ارتش یکی از نیرو‌هایی است که متناسب با تهدیدات فضای «جنگ ترکیبی» خودش را مهیا کرده است و حتی در رزمایش‌هایی که برگزار می‌کند نیز به این مسئله توجه ویژه‌ای می‌کند. امیر پوردستان پیشتر در این رابطه گفت: «ما متناسب با تهدیدات جنگ‌های ترکیبی و نیابتی و بنابر تدبیر ستاد کل نیرو‌های مسلح، تیپ‌های واکنش سریع را در ارتش تشکیل دادیم.
این یگان‌ها بالگرد در اختیار دارند و در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌توانند در منطقه حاضر شده و به اجرای ماموریت بپردازند. قرار است تعداد یگان‌های واکنش سریع ارتش در آینده افزایش یابد و بسترسازی این کار در نیروی زمینی انجام شده است».
به نظر می‌رسد ابعاد پیچیده جنگ ترکیبی دشمن علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، باعث شده تا صرفا دستگاه‌ها و مجموعه‌های نظامی را متولی مقابله با آن ندانیم. مقابله با این جنگ ترکیبی، نیازمند تدوین راهبرد‌های مدون و گسترده‌ای است که تمام دستگاه‌ها و نهاد‌های کشور را در برابر این شیوه مدرن نبرد، آگاه کرده و آنان را به میدان بیاورد.