پایگاه اطلاع رسانی مدیریت ریسک، بحران و پدافند غیرعاملاستان تهران با چه مخاطراتی مواجه بوده و هست؟ از اهمیت کار هلال دراین حوزه بگویید.
…
پایگاه اطلاع رسانی مدیریت ریسک، بحران و پدافند غیرعاملاستان تهران با چه مخاطراتی مواجه بوده و هست؟ از اهمیت کار هلال دراین حوزه بگویید.
اولویت اول بروز مخاطرات طبیعی درتهران، زمین‌لرزه است. دریک جمله باید گفت، امکان وقوع زلزله تهران با توجه به سپری‌کردن چرخه استراحت گسل‌های تهران که حدود ١٥٠سال متصور است، جدی بوده و برهمین اساس کارگروه زلزله احتمالی تهران در هلال‌احمر با ریاست دبیرکل این مجموعه و حضور ارکان جمعیت و حتی نمایندگان فرابخشی به‌طور مرتب از ابتدای سال‌جاری تشکیل جلسه داده و سناریوهای مختلفی برای این مقوله نیز با بحث و تبادل‌نظر کارشناسی طراحی شده است. یکی دیگر ازمخاطراتی که درشهر تهران و به‌خصوص درمنطقه دشت ورامین با آن دست به گریبان هستیم، مقوله فرونشست زمین است. من به‌عنوان دبیر کارگروه زلزله احتمالی تهران گوشه‌چشمی هم به این بلای طبیعی دارم؛ چراکه آن هم می‌تواند خسارات فراوان مالی و جانی به دنبال داشته باشد.
پیشگیری و ایجاد این تلنگر دربین عموم مردم که باید برای مخاطرات طبیعی آماده باشند، یکی از مهم‌ترین کارهایی است که هلال‌احمر برای اشاعه فرهنگ خودامدادی دربین آحاد جامعه درپی تحقق آن است. همچنین آمادگی نیروهای عملیاتی اعم از کادر و داوطلب، تجهیز امکانات و ناوگان امدادی مناسب برای حضور جدی درصحنه بحران نیز، از دیگر کارهایی است که برای تاب‌آوری و مقابله با سوانح موثر است. مشارکت با ارکان جامعه در بازتوانی بعد از وقوع حادثه برای استمرار حیات و زندگی نیز از دیگر کارهای هلال‌احمر است.
در بُعد حوادث انسان‌ساخت، ارایه خدمات امدادونجات درحوادث جاده‌ای و ارتفاعات مناطق شمال تهران، به‌خصوص ایام تعطیلات آخرهفته نیز برای عموم مردم متبلور و ملموس است. این درحالی است که خدمات هلال‌احمر دراین بخش برای عموم مردم نمود بیشتری داشته و با مشارکت ما، فرهنگ‌سازی برای ارتقای فرهنگ رانندگی ایمن، بهتر انجام می‌شود. در بُعد حوادث داخل شهر تهران نیز ما به‌عنوان پشتیبان نیروهای شهری وارد عمل می‌شویم که دراین خصوص می‌توان به حضور موثرمان در امدادرسانی حادثه مترو شهران، امدادونجات درحادثه نشست زمین درمنطقه کیانشهر و امدادرسانی به سرنشینان حادثه‌دیده سقوط بالگرد پنها در دریاچه خلیج‌فارس منطقه چیتگر اشاره کرد.
تجهیزات و ناوگان امدادی استان با توجه به مخاطرات و حوادث احتمالی کافی است؟
واقعا در این خصوص اگر اعلام رضایت و کفایت کنم، قطعا به عدالت سخن نگفته‌ام. درحوزه تجهیزات امدادی و ناوگان خودرویی همواره بخشی از این مجموعه دچار فرسودگی می‌شود که نیازمند بهسازی، بازسازی و نوسازی است. دراین سال‌ها به‌تبع مشکلات به وجود آمده در تخصیص و توزیع اعتبارات که دولت با آن دست به گریبان بوده و به‌تبع آن، اعتبارات مناسبی به هلال‌احمر تزریق نشده است. به‌عنوان مثال، درگزارش ریاست محترم جمعیت هلال‌احمر آمده است: دربودجه مصوب این جمعیت در دو‌سال اخیر ١١٠٠میلیارد تومان تخصیص داده شد که تنها ١٠٠میلیارد تومان محقق شد.
علی‌القاعده با این توصیف، امکان انجام کارهایی درخور نیاز درحوزه نوسازی و بازسازی ناوگان امدادی و به‌روزرسانی تجهیزات عملیاتی وجود ندارد. به همین دلیل وضع موجودی اقلام امدادی در استان تهران نیز درحد خوبی نیست. جمعیت هلال‌احمر طبق دستورالعمل مدیریتی، درسایر نقاط کشور به اندازه ٢درصد جمعیت موجود، ٢٢ قلم کالای امدادی را ذخیزه‌سازی می‌کند تا درصورت بروز حادثه در لحظات اولیه برای توزیع میان مردم آماده باشد. این میزان در استان تهران و با توجه به نرخ جمعیتی و طبق استاندارد می‌بایست ٥درصد باشد، اما درحال حاضر و با این شرایط به همان اندازه ٢درصد سرانه کشوری را نیز موجود در انبارهای امدادی استان تهران نداریم!
با توجه به پیش‌بینی‌های انجام‌شده درسنوات گذشته جهت مواجهه با زلزله احتمالی تهران، پایگاه‌ها و انبارهای اقماری در اطراف تهران توسط جمعیت هلال‌احمر صورت گرفته است، ٤٤هزار مترمربع انبار درنقاط مختلف استان وجود دارد اما به دلیل کمبود اعتبارات، بخش عمده این فضاها خالی است که امیدواریم با تدابیر دولت، ذخیره‌سازی مناسب این اقلام اساسی برای زمان بحران لحاظ شود.
بودجه‌ای که هلال‌احمر در سال‌های اخیر داشته، چقدر برای انجام فعالیت جمعیت کافی بوده است؟
بودجه با توجه به دامنه گسترده خدمات هلال‌احمر درحوزه‌های خدمت‌رسانی مختلف در ابعاد ملی و بین‌المللی کاملا ناکافی است. اعتبارات دیده‌شده بیشتر جهت امور اجتناب‌ناپذیر است که همان بخش مربوط به حقوق و مزایای کارکنان و موضوعات رفاهی است و بخش محدودی نیز برای حفظ شرایط موجود لحاظ می‌شود. ما شرایط سخت دولت محترم درخصوص مشکلات مالی و کمبود منابع و اعتبارات را درک می‌کنیم، اما ماهیت کار هلال‌احمر و سایر دستگاه‌های امدادی آماده‌بودن امکانات و تجهیزات برای زمان حادثه است که بدون هشدار به وقوع می‌پیوندد.
کم‌شدن اعتبارات، چه ضربه‌ای به فعالیت‌های جمعیت (درحوزه‌های مختلف مثل جوانان، امداد و…) می‌زند؟
با توجه به کمبود اعتبارات، تدابیری درون‌بخشی صورت گرفته تا با بکارگیری منابع داوطلبی اعم ازمادی و معنوی و کاهش هزینه‌های زائد درحوزه امور جوانان و خدمات امدادی، یک روند عادی را درجریان داشته باشیم و خدمت‌رسانی‌مان را با نقطه ضعف نمایش ندهیم. به بیان ساده اگر نتوانسته‌ایم سطح خدمات خود را افزایش دهیم، لااقل شرایط موجود را حفظ کرده‌ایم. به‌طور مثال، در سال‌جاری ما تعداد پایگاه‌های امدادی، ناوگان و عوامل عملیاتی را کاهش نداده‌ایم. هرچند با توجه به افزایش جمعیت جامعه هدف، اعم از تعداد وسایل نقلیه، افزایش حجم تردد درجاده‌ها و زیادشدن گشت‌وگذار در ارتفاعات مناطق کوهستانی، چتر خدمات جمعیت هلال‌احمر، افراد کمتری را پوشش می‌دهد. این موضوع درشرایط عادی محسوس است و در زمان وقوع بحران با شدت بیشتری احساس خواهد شد.
با کمبود اعتبارات، شرایط ادامه فعالیت امدادگران و حضور درجاده‌ها و… چگونه خواهد بود؟ اگر خدمات هلال‌احمر نباشد، مردم چه آسیبی می‌بینند؟
درکل این کاهش اعتبارات اثر محسوس در خدمات‌رسانی هلال‌احمر در ستاد جمعیت ایجاد کرده و با تلاش و مدد جامعه داوطلبی سعی شده درشرایط عادی این اثر برای افراد جامعه ملموس نباشد. به‌عنوان مثال، با دستور مقام عالیه ریاست هلال‌احمر و تخصیص اعتبارات ازمحل خاص، درطرح نوروزی سال ٩٥ به تعداد پایگاه‌های سیار درمسیرهایی که نیاز به تقویت داشت، افزوده شد که این امر موجب افزایش بنیه امدادی درمحورهای مواصلاتی مذکور شد، اما درصورت وقوع حوادث بزرگ، حتما اثری به مراتب وخیم خواهد داشت. به‌طور مثال، دراین سال‌ها ما دربخش فعالیت‌های عمرانی اصلا نتوانسته‌ایم کاری پیش ببریم و با جذب اندک بودجه فقط توانسته‌ایم به امر بهسازی مختصر و حفظ شرایط موجود دست ببریم که این نیز فقط درشرایط عادی اثربخش است و خدای‌ناکرده درصورت وقوع حادثه، قطعا در سطح امدادرسانی و میزان آمادگی جمعیت هلال‌احمر، می‌تواند جامعه را با مشکل مواجه کند.
موکدا در حوزه آموزش که هلال‌احمر رسالت اصلی آموزش همگانی امداد را برعهده دارد، این کاهش اعتبارات چه تأثیری می‌گذارد؟
توسعه آموزش‌های همگانی ارتباط تنگاتنگی با میزان اعتبارات دارد. به‌عنوان مثال، در دنیای امروز بخش گسترده‌ای از آموزش‌های همگانی توسط رسانه‌ها انجام می‌شود. رسانه ملی دربخش انعکاس اخبار فعالیت‌های ما همکاری مناسبی داشته است، اما برای مشارکت در آموزش همگانی، چه دربخش تولید و چه در انعکاس آن هزینه‌های نسبتا زیادی مطالبه می‌کند. لذا با این وضع اعتبارات، دراین بخش امکان فعالیت وجود ندارد که نتیجه آن متضررشدن همه اقشار جامعه خواهد بود و کار همه دستگاه‌ها را در زمان وقوع بحران سخت‌تر خواهد کرد. دراین بخش هلال‌احمر باید از فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی بهره‌مند شود. همچنین برای تحقق شعار جمعیت هلال‌احمر که «هرخانواده، یک امدادگر» است، طرح آموزش خانه به خانه با عنوان خادم (خانواده آماده درمخاطرات) را اجرا خواهیم کرد. دراین طرح مربیان داوطلب هلال‌احمر با مراجعه به درمنازل عموم مردم و طبق برنامه‌ریزی صورت‌گرفته و سرفصل‌های تعریف‌شده اقدام به آموزش مبانی آمادگی دربرابر مخاطرات می‌کنند که برای تحقق اهداف این طرح نیز درصورت تحقق اعتبارات تخصیص یافته، نتایج امیدبخشی در بُعد آمادگی مردم در برابر مخاطرات شاهد خواهیم بود.
هلال‌احمر طبق دستورالعمل مدیریتی، درسایر نقاط کشور به اندازه ٢درصد جمعیت موجود، ٢٢ قلم کالای امدادی را ذخیره‌سازی می‌کند تا درصورت بروز حادثه در لحظات اولیه برای توزیع میان مردم آماده باشد. این میزان در استان تهران و با توجه به نرخ جمعیتی و طبق استاندارد می‌بایست ٥درصد باشد، اما درحال حاضر و با این شرایط به همان اندازه ٢درصد سرانه کشوری را نیز موجود در انبارهای امدادی استان تهران نداریم!