پایگاه اطلاع رسانی مدیریت ریسک، بحران و پدافند غیرعاملبه گزارش بحران نیوز به نقل از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران، در سیامین نشست …
پایگاه اطلاع رسانی مدیریت ریسک، بحران و پدافند غیرعاملبه گزارش بحران نیوز به نقل از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران، در سیامین نشست هماندیشی و گفتوگو میان نمایندگان بخشخصوصی و دستگاههای دولتی استان تهران که به موضوع فرونشست زمین در پایتخت اختصاص داشت، کاوه زرگران رییس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران با اشاره به اینکه این موضوع پیش از این با حضور مسئولان دولتی در یکی از جلسات این کمیسیون مورد نقد و بررسی قرار گرفت، افزود: بررسیها نشان میدهد که در مناطق شهریار و قرچک ورامین تاکنون به میزان ۶۰۰ کیلومتر مربع پدیده فرونشست زمین رخ داده است.
وی با بیان اینکه پدیده فرونشست زمین به طور جدی تاسیسات زیربنایی در استان تهران را تهدید میکند، افزود: یکی از دلایل عمده وقوع این پدیده، برداشتهای بیرویه از منابع آبی اعلام شده است اما در استان تهران به دلیل وجود تعدد شهرکهای صنعتی و نیز آبیاری بیرویه پیدایش فرونشست زمین تنها مربوط به حوزه کشاورزی نیست و سایر دلایل را نیز باید مورد توجه قرار داد.
تهدید ۱۴ استان کشور با فرونشست زمین
در ادامه این بررسی، گزارش دفتر نظامهای بهرهبرداری و حفاظت منابع آب وزارت نیرو در خصوص فرونشست زمین در کشور و راهکارهای این وزارتخانه برای جلوگیری از تشدید آن، ارائه شد.
بر اساس این گزارش، تاکنون در ۱۴ استان کشور شامل تهران، کرمان، یزد، اصفهان، خراسان رضوی، همدان، فارس، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، سمنان، البرز، قزوین، مرکزی، اردبیل و گلستان فرونشست زمین گزارش شده است. همچنین بر این اساس، در منطقه وسیعی از جنوب غرب تهران به مساحت حدود ۶۰۰ کیلومتر مربع پدیده فرونشست منطقهای رخ داده است و این فرونشست همچنان ادامه دارد.
این در حالی است که حداکثر میزان نشست در برخی از مناطق دشت تهران، ۳۶ سانتیمتر گزارش شده است.
به گفته مسئول دفتر نظامهای بهرهبرداری و حفاظت آب و آبفای وزارت نیرو، فرونشست زمین در منطقه اصفهان به حدی جدی است که آستانه تحمل منازل واقع در این منطقه در برابر زلزله به ۴ ریشتر رسیده است. به گفته جواد میبدی، یکی از مهمترین دلایل ایجاد فرونشست، برداشت اضافه از آبهای زیرزمینی جهت استفاده در بخش کشاورزی است.
این گزارش همچنین به برخی تبعات پدیده فرونشست زمین اشاره دارد که شامل، کاهش آبدهی چاهها و خشک شدن آنها، بریدن لوله جدار چاهها، کاهش ضریب ذخیره آبخوان بر اثر نشست زمین، تخریب تاسیسات زیربنایی نظیر جادهها، پلها، خطوط انتقال آب و برق و … میشود.
در گزارش وزارت نیرو آمده است که حدود ۲۵ کیلومتر از طول کمربندی آزادگان، حدود ۲۸ کیلومتر از طول اتوبان قم، حدود ۲۱ کیلومتر جاده ساوه، بزرگراه بهشت زهرا (س) در منطقه مورد مطالعه با پتانسیل فرونشست قرار دارد که به عنوان اصلیترین محورهای جابهجایی کالا و مسافر در استان تهران است.
در ادامه، به برخی اقدامات وزارت نیرو در راستای جلوگیری از تشدید معضل فرونشست زمین اشاره شد. پروژه حفر چاههای پیزومتری در دشتهای کشور، نصب تجهیزات اندازه گیری منابع آب برای پیزومترها و چاههای اکتشافی دشتهای کشور با هدف تکمیل شبکه پایش، ایجاد و استقرار بازار محلی آب در کشور، خرید چاههای کم بازده کشاورزی، جایگزینی پسآب با چاههای کشاورزی در دشتهای ممنوعه، تهیه و نصب کنتور حجمی و هوشمند آب و برق، انسداد چاههای فاقد پروانه و مضر به مصالح عموم، از جمله پروژههایی است که این وزارتخانه در پیش گرفته است.
گسترش مناطق فرونشست تهران
در ادامه این جلسه و بررسی وضعیت فرونشست زمین در تهران، گزارش دیگری از سوی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران ارائه شد. مهندس فاطمه صالح، معاون پیشگیری و کاهش خطرپذیری این سازمان خاطرنشان کرد که در سال ۱۳۸۴، پدیده فرونشست در منطقه وسیعی از جنوب غربی تهران با مساحت حدود ۴۱۶ کیلومتر مربع با بیشینه نرخ برابر با ۱۷ سانتیمتر در سال به وقوع پیوسته است.
به گفته وی، طی سالهای ۸۸ و ۸۹، مناطق فرونشست تهران در مقایسه با سال ۸۴ توسعه پیدا کرده و به حدود ۵۳۰ کیلومتر مربع رسید. صالح در عین حال تصریح کرد که بر اساس مدلسازی فرونشست زمین در گستره جنوب غربی تهران، پیشبینی میشود که نرخ فرونشست برای سال ۱۳۹۷ با فرض ثابت بودن نرخ پمپاژ آب زیرزمینی در آینده، به بیش از ۳۳ سانتیمتر در سال یعنی حدود دو برابر نرخ سال ۱۳۸۴ برسد.
وی، برداشت بیش از حد آب از سفرههای زیرزمینی را عامل اصلی فرونشست زمین در شهر تهران عنوان کرد و از تشکیل کارگروه ویژه برای پیگیری مشکلات مربوط به فرونشست زمین در شهر تهران با حضور نمایندگان شرکت آب و فاضلاب، آب منطقهای، سازمان نقشهبرداری و سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی خبر داد.
معاون پیشگیری و کاهش خطرپذیری سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران همچنین به تهیه بروشور اطلاعرسانی به مالکان ساختمانها جهت ارائه به متقاضیان صدور پروانه با موضوع اهمیت تفکیک سیستم دفع آب باران از سیستم دفع فاضلاب اشاره کرد و افزود: تغییر الگو در فضای سبز شهر تهران و کاشت گیاهان کمآببر، تجدیدنظر در اجرای سنگ فرش معابر و اجرای سنگفرشهای نفوذپذیر جهت استفاده از آب باران، پلمب کردن چاههای غیرمجاز کشاورزی در پایین دست شهر تهران و گسترش کشاورزی گلخانهای از جمله اقدامات اجرایی اعلام شده از سوی وزارت کشور است.
پس از طرح وضعیت و اقدامات انجام شده از سوی دو دستگاه دولتی در خصوص مقابله با فرونشست زمین در تهران، کاوه زرگران رییس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران، پیشنهاد تشکیل کمیته رسیدگی به این موضوع به ریاست استاندار تهران و با حضور نمایندگان بخش خصوصی و دولتی را مطرح کرد.
استاندار تهران نیز با استقبال از این پیشنهاد، تصریح کرد که بخش خصوصی به طور جدی باید به حل این معضل ورود پیدا کند. سیدحسین هاشمی با بیان اینکه تغییر الگوی کشت در تهران آغاز شده است، افزود: سیستم آبیاری تحت فشار در استان تهران توسعه یافته است.
به گفته وی، کارخانههای شن و ماسه در استان تهران، یک فاجعه و تهدید جدی برای استان است و برای رفع مشکلات این بخش باید بخش خصوصی ورود پیدا کند.
هاشمی افزود: در تهران باید مرکز ستاد بحران ملی را تشکیل دهیم که امیدواریم با رفع مشکلات مالی، این ستاد هر چه سریع تر ایجاد شود.
رئیس اتاق تهران نیز در این رابطه با بیان اینکه بخش خصوصی آمادگی انجام امور محوله را دارد، گفت: با این حال، بخش خصوصی به تنهایی نمیتواند از حل این مشکلات برآید و در خصوص پدیده فرونشست زمین و رفع این تهدید، باید شهرداری تهران، وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی به طور کامل هماهنگ با یکدیگر باشند.
کاهش سطح زیرکشت استان تهران
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان تهران نیز در این نشست، گفت: طی یک دهه اخیر، سطح زیرکشت استان تهران از ۲۱۰ هزار هکتار به ۱۷۰ هزار هکتار کاهش یافته است.
اشرف منصوری با اشاره به حذف برنج از تقویم کشت استان تهران، افزود: تولید و تکثیر اقلام اصلاح شده، توسعه کشتهای گلخانهای و نیز اجرای سیستمهای نوین آبیاری از جمله اقدامات انجام شده سازمان جهاد کشاورزی استان تهران در راستای مقابله با فرونشست زمین در تهران بوده است.