به گزارش «تابناک»، در نشست امروز سران اتحادیه اروپا که در براتیسلاوا برگزار می شود، برای نخستین بار از انگلیس دعوت نشده است. هدف اصلی، نشان دادن وحدت اعضا پس از «برگزیت» است، اما دستیابی به این هدف، کار چندان ساده ای به نظر نمی رسد، زیرا همچون همیشه، هرچند اعضا بر سر اینکه اتحادیه به دردسر افتاده اتفاق نظر دارند، بر سر استراتژی مطلوب برای مقابله با این امر، توافقی میان آن ها دیده نمی شود.

پژوهشکده «استراتفور» در گزارش خود درباره این موضوع اشاره می کند که در تلاش برای آماده سازی نشست امروز ـ که یک نشست غیررسمی به شمار می رود ـ مقامات اروپایی چندین دور، ملاقات های مختلف را در طول تابستان برگزار کردند؛ اما در اغلب موارد، این ملاقات ها نشان داد که اختلافات، مثل همیشه عمیق است.

شکاف کشورهای شمالی و جنوبی اروپا

کشورهای جنوبی اروپا که نگران بیکاری و رشد اقتصادی اندک هستند، انتظار دارند که اتحادیه اروپا برای پروژه های زیرساختی و اشتغال زایی بیشتر هزینه کند. آن ها همچنین می خواهند، اتحادیه اروپا قوانین مربوط به بدهی و کسری بودجه را تسهیل کند تا بتوانند پس از چند سال سیاست های ریاضتی، نسبت به افزایش هزینه و کاهش مالیات ها اقدام کنند. کشورهای جنوب اروپا خود در جریان نشستی مجزا در یونان در نهم سپتامبر، بر این موارد تأکید کردند.

با این حال، کشورهای شمالی اروپا، اولویت های متفاوتی دارند؛ هرچند اتحادیه اروپا طی سال های اخیر مسیر عملگرایانه ای را برگزیده و به کشورهای جنوب اروپا اغلب زمان بیشتری برای کاستن از کسری بودجه هایشان داده شده، کشورهای شمالی مایل نیستند که قوانین موجود به کلی از نو بازنویسی شوند.

به عنوان مثال، روز ۱۲ سپتامبر، وزیر امور مالی فنلاند از اتحادیه اروپا به دلیل سهل گیری بیش از حد بر پرتغال که کسری بودجه اش به طور مستمر بیش از استانداردهای اتحادیه است، انتقاد کرد. برای کشورهای شمالی، فوری ترین مسأله، نه مخارج عمومی، بلکه امنیت است، به ویژه پس از بحران مهاجرت سال گذشته و حوادث تروریستی اخیر در فرانسه، بلژیک و آلمان.

کشورهای اروپای شرقی و مرکزی، برگزیت را به مانند فرصتی می نگرند که می تواند نفوذ نهادهای مرکزی اتحادیه اروپا را کاهش داده و حتی سبب بازگشت برخی اختیارات سیاستگذاری به دولت ها شود. اعضای «گروه ویزگارد» (چک، مجارستان، لهستان و اسلواکی) مشغول کار روی طرح های پیشنهادی خود برای اصلاحات در اتحادیه هستند و انتظار دارند امروز در براتیسلاوا درباره آن بحث کنند.

شکاف میان شرق و غرب

با وجود همه تلاش ها برای تقویت روابط میان اروپای شرقی و غربی، تنش ها هنوز پابرجاست. همین چند روز پیش بود که وزیر خارجه لوگزامبورگ گفت، ممکن است مجارستان به دلیل نقض گسترده اصول بنیادین اتحادیه اروپا، از این اتحادیه اخراج شود. روز ۱۳ سپتامبر نیز پارلمان اروپا جلسه ای برای بررسی وضعیت حاکمیت قوانین در لهستان برگزار کرد که در جریان آن، به شدت از دولت ورشو انتقاد کرد. نه لهستان و نه مجارستان مایل به ترک اتحادیه نیستند، اما رهبران این کشورها از انتقادات خارجی برای تقویت مواضع خود در داخل بهره می برند.

افزون بر این انشقاق های استراتژیک و ایدئولوژیک، بسیاری از اعضای اتحادیه اروپا با وضعیت پیچیده سیاسی در داخل نیز روبه رو هستند. احزاب ملی گرا و منتقد اروپاگرایی، اکنون در فرانسه، ایتالیا، هلند و آلمان قوی هستند و این امر، دست رهبران آن ها را برای بحث درباره تقویت روند همگرایی اقتصادی در اروپا می بندد.

همکاری دفاعی، تنها حوزه مورد توافق اعضا

اما در این میان، تنها یک موضوع وجود دارد که شاید بتوان گفت، همه اعضا درباره آن اتفاق نظر دارند: همکاری های دفاعی. طی هفته های اخیر، دولت های آلمان و فرانسه با انتشار گزارش هایی، خواستار تجمیع بیشتر منابع، از جمله استقرار یک مرکز فرماندهی مشترک اروپایی برای عملیات های غیرنظامی و نظامی، توسعه قابلیت های حمل و نفل زمینی، هوایی و دریایی برای انجام مأموریت های اتحادیه اروپا و افزایش همکاری در حوزه آموزش نظامی افسران کشورهای عضو شدند.

دولت های ایتالیا و چک از این طرح استقبال کرده اند و فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز خواستار برقراری «خودمختاری استراتژیک» در اروپا شد. این ابتکارات، با برخی گمانه ها مبنی بر تشکیل یک «ارتش اروپایی» فاصله دارد، اما نشان می دهد که اعضای اتحادیه اروپا دریافته اند که همگرایی مالی و اقتصادی، محبوبیت چندانی در این قاره ندارد و همچنین برگزیت، اتحادیه اروپا را از یکی از وزنه های نظامی خود محروم می کند.